วาล์วนิรภัย (Safety Valve) และวาล์วระบายแรงดัน (Relief Valve) เป็นอุปกรณ์ความปลอดภัยที่สำคัญอย่างยิ่งในระบบต่างๆ โดยมีหน้าที่หลักในการป้องกันไม่ให้แรงดันภายในระบบสูงเกินไป ซึ่งอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อบุคลากร อุปกรณ์ หรือสิ่งแวดล้อมได้
Safety Valve
ทำงานแบบเปิดทันทีเมื่อแรงดันเกินค่าที่ตั้งไว้ เหมาะสำหรับของไหลที่บีบอัดได้ เช่น ไอน้ำ อากาศ แก๊สแบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก
- 1.1 Full Bore Safety Valve เหมาะสำหรับระบบที่ต้องการการระบายแรงดันสูง เช่น ระบบไอน้ำใน Boiler การติดตั้ง Safety Valve ใน Boiler ควรมีอัตราการระบายแรงดันที่ 1.1 เท่าของแรงดันสูงสุดที่ใช้งาน (MWP) และไม่เกิน 1.03 เท่าของแรงดันอนุญาตสูงสุด ตัวอย่างการติดตั้ง: Steam Boiler
- 1.2 Lift Type Safety Valve เหมาะสำหรับระบบที่ต้องการการระบายแรงดันไม่สูงมาก ตัวอย่างการติดตั้ง: ท่อไอน้ำ, ท่อลม, ถังแรงดัน (Pressure Vessel) หรือด้านขาออกของ PRV ในระบบท่อ (Piping Line System)
Relief Valve
- ลักษณะการทำงาน: วาล์วจะค่อยๆ เปิดตามสัดส่วนของแรงดันที่เพิ่มขึ้น ใช้กับของเหลวที่ไม่เกิดการอัดตัว เช่น น้ำหรือ น้ำมัน
- การใช้งาน: ระบายน้ำร้อนหรือน้ำเย็นภายในท่อหรือในระบบ เพื่อป้องกันแรงดันเกิน รวมถึงติดตั้งที่ด้านขาออกของปั๊ม
- ตัวอย่างการติดตั้ง: ระบบท่อน้ำร้อน, ท่อน้ำเย็น, ระบบระบายของเหลวในท่อ
Safety & Relief Valve
- ลักษณะการทำงาน: วาล์วนี้ทำงานทั้งในลักษณะของ Safety Valve และ Relief Valve โดยจะเปิดเมื่อแรงดันเกินและปิดเมื่อแรงดันลดลงถึงค่าที่ตั้งไว้ การเปิดวาล์วอาจเป็นแบบทีละน้อยหรือเปิดอย่างรวดเร็ว ขึ้นอยู่กับลักษณะของของไหล
- การใช้งาน: เหมาะสำหรับไอน้ำ, อากาศ และของเหลวที่ต้องการการป้องกันแรงดันเกินในระบบ
- ตัวอย่างการติดตั้ง: ระบบท่อไอน้ำ, ท่อลม, ท่อน้ำร้อน, ท่อน้ำเย็น และภาชนะรับแรงดัน
การเลือกใช้วาล์ว
การเลือกใช้วาล์วนิรภัยชนิดใดขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น:
- ชนิดของของไหล: ของไหลที่บีบอัดได้หรือไม่บีบอัดได้
- อุณหภูมิและความดัน: สภาวะการทำงานของระบบ
- อัตราการไหลที่ต้องการ: ความเร็วในการระบายแรงดัน
- วัสดุของท่อและอุปกรณ์: เพื่อความเข้ากันได้และป้องกันการกัดกร่อน
ข้อควรพิจารณาเพิ่มเติม
- การตั้งค่าแรงดัน: ควรตั้งค่าแรงดันที่วาล์วจะเปิดทำงานให้เหมาะสมกับระบบ
- การตรวจสอบและบำรุงรักษา: ควรตรวจสอบและบำรุงรักษาวาล์วเป็นประจำเพื่อให้แน่ใจว่าทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- กฎหมายและมาตรฐาน: ควรปฏิบัติตามกฎหมายและมาตรฐานที่เกี่ยวข้องในการเลือกใช้และติดตั้งวาล์วนิรภัย
ตารางเปรียบเทียบความแตกต่าง
