โซ่ลำเลียงคืออะไร และมีกี่ชนิด ?

โซ่ลำเลียง (Chain Conveyor) คืออะไร

โซ่ลำเลียง หรือ โซ่คอนเวเยอร์ คือ โซ่ที่ใช้ในระบบลำเลียง (Conveyor) ซึ่งทำหน้าที่เป็นตัวขับเคลื่อนเหมือนสายพานลำเลียง เพื่อการขนส่งสินค้า หรือ วัสดุ ต่างๆ ซึ่งระบบลำเลียงด้วยโซ่จะรับน้ำหนักโหลดได้ดีกว่าระบบสายพานลำเลียง ส่วนมากเป็นระบบไฮดรอลิกซึ่งสามารถ ปรับระดับความสูงได้หลายระดับ

โครงสร้างของโซ่ลําเลียง

• Link Plate ทำด้วยแผ่นเหล็กแบนปั๊มหรือตัดขึ้นรูป พร้อมรูให้ระยะอย่างถูกต้องตามที่ออกแบบไว้ มี 2 แบบคือ Inner Plate กับ Outer Plate ทำหน้าที่รับแรงดึงในแนวทางการเคลื่อนที่ของโซ่ และรับแรงกดจากน้ำหนักที่บรรทุกด้วย
• Roller หรือ ลูกกลิ้ง เป็นเหล็กหล่อหรือเคลือบผิวแข็งเพื่อให้แข็งแรงยิ่งขึ้น ทำหน้าที่รับแรงดึงในแนวทางเคลื่อนที่ของโซ่
• Bush เป็นโลหะกระบอกกลวง มีคุณสมบัติแข็งแรง ทนทานต่อการสึกหรอสูง ทำด้วยเหล็กชุบแข็ง ทำหน้าที่หลักเป็นตัวรับแรงขณะที่ลูกกลิ้งหมุน
• Pin หรือ สลัก ทำจากเหล็กคาร์บอน มีความแข็งแรง ทำหน้าที่ยึด Inner Plate และ Outer Plate เอาไว้ และเป็นตัวรับแรงดึงในแนวราบตามการเคลื่อนที่ของโซ่และแรงกดจากน้ำหนักบรรทุกในแนวดิ่ง
• T-Pin หรือ สลักล็อค ทำจากเหล็กคาร์บอน มหน้าที่ยึดกับ Pin โดยการสอดเข้าไปในรูของ Pin แล้วทำการงอ T-Pin
• Attchment มีไว้สำหรับเป็นตัวยึดกับของต่างๆกับตัวโซ่

ชนิดของโซ่ลำเลียง (Type of conveyor Chain)

การเลือกชนิดของโซ่มาใช้งาน สิ่งที่สำคัญในการพิจารณาคือลักษณะของโซ่เพราะโซ่ต่างชนิดที่มีความสามารถรับแรงดึงได้เท่ากันไม่ได้หมายความว่าจะเหมาะสมกับงานงานแบบเดียวกัน หากพิจารณาที่ลักษณะของแกนโซ่ (Bearing Unit) โซ่จำแนกออกเป็น 2 รูปแบบคือแบบแกนตัน (Solid Pin) และโซ่แบบแกนกลวง (Hollow pin)

1.Solid Bearing Pin Chain (โซ่แบบแกนตัน)

โซ่แบบแกนตันเป็นข้อโซ่ที่มีความแข็งแรง ใช้งานหนัก ทนต่อการฉุดกระชาก ทนต่อการสึกหรอและทนต่อการเสียหายได้ดี สามารถรับน้ำหนักได้สูง รับน้ำหนักจากวัสดุตกกระทบบนโซ่ได้ดี ใช้งานในความเร็วสูงได้ดีมากกว่าโซ่แบบแกนกลวงมีค่าบำรุงรักษาต่ำและการหล่อลื่นทำภายในโซ่ได้ จึงเหมาะสมสำหรับการขนถ่ายในระยะทางยาว (Long Conveyor) หรือในกรณีโซ่มีแรงเสียดทานสูงที่ต้องเสียดสีตลอดแนวกับเส้นทางวิ่ง

2.Hollow bearing pin chain (โซ่แบบแกนกลวง)

โซ่แบบแกนกลวงมีข้อดีคือสามารถติดตั้งอุปกรณ์ยึด(Attachment) ได้ง่ายเพราะสามารถร้อยเข้ากับรูข้อโซ่ได้ โดยไม่ต้องดัดแปลงใดๆที่โซ่ มีน้ำหนักน้อยทนอุณหภูมิได้สูง การระบายความร้อนดี การหล่อลื่นโซ่สามารถป้ายสารหล่อลื่นติดไว้ที่ทาง (ราง) ที่โซ่วิ่งได้