ไดอัลเกจ (dial gauge) คือ ? และ วิธีใช้ไดอัลเกจ?


ไดอัลเกจ (Dial Gauge) คืออะไร

ไดอัลเกจ เป็นเครื่องมือวัดค่าความเรียบแนวระนาบของชิ้นงาน มีหน้าปัดและสเกลคล้ายกับนาฬิกา และมีความละเอียดเป็นหน่วยมิลลิเมตร ทำให้ไดอัลเกจมักนำไปใช้วัดชิ้นงานได้อย่างมีมาตรฐานการผลิต รวมถึงตรวจสองความแม่นยำของความคาดเคลื่อนของเครื่องจักร ได้แก่ การวัดความเป็นระนาบ ความขนาน ระยะเยื้องศูนย์ เช่น วัดหาศูนย์ของวัตถุก่อนทำการกลึง ตรวจสอบความเที่ยงศูนย์ ตรวจสอบความขนาน ตรวจสอบขนาด และวัดความเยื้องศูนย์ เป็นต้น

ไดอัลเกจวิธีใช้

  • ติดตั้งเครื่องไดอัลเกจให้อยู่ในตำแหน่งพร้อมใช้งานเสร็จ
  • สอด เกจบล็อก ที่มีขนาดที่เราต้องการวัดเข้าไปเบาๆ
  • แล้วจึงหมุนตั้งค่าเข็มยาวให้ชี้ไปที่เลข 0
  • นำเกจบล็อกออก แล้วสอดชิ้นงานจริงเข้าไปแทน เพืออ่านค่าชิ้นงาน

วิธีอ่าน ไดอัลเกจ

1 รอบหน้าปัด ไดอัลเกจ มีค่าที่ 1 มิลลิเมตร และทุกๆเส้น Scale มีค่า 0.01 mm วิธีอ่านค่า Scale เมื่อเข็มยาวหมุนตามเข็มนาฬิกาเมื่อทำการวัดชิ้นงานแสดงว่าค่าที่กำลังวัดนั้นจะเป็นค่าบวกหรือค่าเพิ่มขึ้น และ หากเข็มหมุนทวนเข็ม จะมีค่าลดลง หากอิงตามขนาด 15 mm จาก เกจบล็อค
เข็มยาวหมุนตามเข็มไปอยู่ที่เลข 10 มีค่าเพิ่มขึ้น 0.01 mm x 10 = 1 mm นั้นแปลว่า ชั้นงานนั้นมีขนาด 15 + 1 = 16 mm
เข็มยาวหมุนทวนเข็มไปอยู่ที่เลข 90 แสดงว่าค่าที่กำลังวัดอยู่นั้นได้ 15 - 1 = 14 mm

ส่วนประกอบ ไดอัลเกจ

1. ตัวเรือน (Case) ส่วนนอกสุดที่ใช้ป้องกันอุปกรณ์ภายใน ไม่ให้เกิดความเสียหาย

2. หน้าปัดสเกล (Graduated Scale) โดยจะแบ่งเป็น 100 ช่อง เมื่อเข็มยาวหมุนไปครบ 1 รอบจะอ่านค่าได้ 1 มิลลิเมตร

3. เข็มยาว (Pointer) ใช้วัดค่าความคลาดเคลื่อนของชิ้นงาน

4. หน้าปัดนับรอบ (Small Dial Gauge) ใช้ระบุค่าเมื่อเข็มยาวหมุนวนครบ 1 รอบ ใช้ได้กับไดอัลเกจที่มีหน้าปัดนับรอบ

5. เข็มสั้น (Small dial pointer) เข็นสั้น ใช้วัดค่ารอบของเข็มยาวว่าเคลื่อนที่ไปแล้วเป็นระยะเท่าไร โดยเมื่อเข็มยาวเคลื่อนที่ไปทุก 1 รอบเข็มสั้นจะเพิ่มขึ้นทีละ 1 ซึ่งมีหน่วยเป็น มิลลิเมตร

6. ก้าน (Stem) ส่วนที่ใช้ยึดไดอัลเกจให้มั่นคงขณะวัดค่าของชิ้นงาน

7. หัววัด (Contact Point ) ส่วนที่สัมผัสกับตัวชิ้นงานเพื่อทำการวัดค่า

ไดอัลเกจเป็นอุปกรณ์ที่ใช้วัดความเรียบได้อย่างแม่นยำ ดังนั้นผู้ใช้ต้องศึกษาหลักการและวิธีการใช้งานให้เข้าใจก่อน เพื่อความแม่นยำในการอ่านค่าสามารถเลือกซื้อไดอัลเกจและอุปกรณ์อื่น ๆ ได้ที่ ไดอัลเกจ