สายพานคืออะไร ทำหน้าที่อะไร มีกี่ประเภท?

สายพาน คือวัสดุที่ยืดหยุ่นที่เป็นตัวคล้องระหว่างตัวขับและตัวตามหรือที่เรียกว่ามู่เล่ย์ (pulley) ซึ่งจะเชื่อมได้ตั้งแต่ 2 มู่เล่ย์ ขึ้นไป โดยจะส่งกำลังจากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่งเช่นเดียวกับหลักการเฟืองกับโซ่ แต่สายพานจะรับการสั่นสะเทือนได้ดี ขณะใช้งานไม่มีเสียงดัง และยังสามารถส่งกำลังเพื่อเปลี่ยนทิศทางได้ด้วย หรือใช้เพื่อเป็นส่วนรองรับวัสดุสิ่งของต่าง ๆ ทำให้วัสดุขนถ่ายที่อยู่บนสายพานนั้นเคลื่อนที่ตามสายพานไปด้วยนั่นเอง

ชนิดของสายพาน มีอะไรบ้าง

สายพานถูกแบ่งตามลักษณะการใช้งานได้เป็น 2 ประเภท

  • 1.สายพานส่งกำลัง (Tranmission belt)
  • 2.สายพานลำเลียง (Conveyor belt)

สายพานส่งกำลัง (Transmission belt)

สายพานชนิดนี้จะนิยมใช้อยู่ในเครื่องจักรกล โดยทำหน้าที่หลักๆในการส่งกำลังระหว่างตัวขับ (Driver) และ ตัวตาม (Driven) โดยสายพานจะคล้องไปที่ pulley ของทั้งตัวขับ และตัวตาม ซึ่งจะแบ่งออกได้อีก 4 ประเภทหลักๆ

1.สายพานกลม (Round belt)

สายพานกลม Round belt

สายพานกลมใช้ในงานที่ต้องการควบคุมการเคลื่อนที่ จำพวกระบบรางที่ใช้ลำเลียงของในไลน์การผลิต เนื่องจากตัวมันเองสายมารถรับการบิดหรือหมุนได้ดี ทำให้กำหนัดทิศทางการเคลื่อนที่ได้ง่าย หรืองานที่ต้องการแรงส่งน้อย ซึ่งจะมีการใช้ส่วนมากในเครื่องจักรบรรจุภัณฑ์ เครื่องถ่ายเอกสาร เครื่องพิมพ์ ฯลฯ

2.สายพานแบน (Flat belt)

สายพานแบน Flat belt

สายพานแบนสามารถส่งกำลังออกไปได้ดีแม้ระยะห่างระหว่างตัวมู่เล่ย์ค่อนข้างไกลเหมาะกับการงานที่ต้องการพลังงานต่ำและความเร็วรอบสูง

3.สายพานวี (V belt)

สายพานวี V belt

หน้าตัดสายพานเป็นรูปตัว V เข้ากับร่องของมู่เล่ย์ทำให้หน้าสัมผัสในการส่งกำลังเยอะกว่าแบบอื่น เหมาะสมกับเครื่องจักรที่รอบไม่สูงมากนัก จึงเป็นที่นิยมใช้ในเครื่องจักรกลในโรงงานอุตสาหกรรมที่ต้องการแรงส่งสูง

4.สายพานไทม์มิ่ง (Timing belt)

สายพานไทม์มิ่ง Timing belt

สายพานไทม์มิ่ง (Timing belt) ตัวสายพานจะมีลักษณะพิเศษมากกว่า 3 แบบแรกคือ จะมีฟันเฟืองตลอดความยาวของสายพาน ลักษณะพื้นที่หน้าตัดเป็นรูปสี่เหลียมคางหมู สายพานชนิดนี้สามารถงอตัวได้ดี จะขับกับ Pulley ที่มีฟันเป็นไทม์มิ่งเหมือนกัน ทำให้เกิดการขบกันเหมือนฟันเฟือง จึงไม่เกิดการลื่นไถลขณะส่งกำลัง สามารถใช้เป็นตัวส่งกำลังงานในเครื่องยนต์, พัดลมอุตสาหกรรม ต่างๆ หรือในเครื่องจักรที่ต้องการการสูญเสียงในการส่งกำลังน้อยๆ

สายพานลำเลียง (Conveyor belt)

สายพานชนิดนี้ทำหน้าที่ขนย้ายหรือลำเลียงสิ่งของหรือวัสดุต่างๆจากจุดๆหนึ่งไปยังอีกจุดนึง และถูกใช้งานในหลากหลายอุตสาหกรรม ตัวสายพานลำเลียงมีเนื้อวัสดุ รูปทรง ค่อนข้างหลากหลายแบบมากๆขึ้นอยู่กับนำไปใช้ลำเลียงอะไร ทางเราจึงขอนำวิดิโอจากทาง Dorner Conveyors ที่พูดถึงภาพรวมของระบบลำเรียงมาได้ดี มาให้ดูครับ

3 แหล่งข้อมูล

แบรนด์สายพานที่นิยมใช้กันในท้องตลาด