สายพานคืออะไร ทำหน้าที่อะไร มีกี่ประเภท?

สายพานคืออะไร ทำหน้าที่อะไร มีกี่ประเภท?

สายพาน (Belt) คือ วัสดุที่แถบยาวและยืดหยุ่นที่เป็นตัวคล้องระหว่างตัวขับและตัวตามหรือที่เรียก ว่ามูเล่ย์หรือ พูลเล่ย์ (pulley) โดยจะส่งกำลังจากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่งเช่นเดียวกับหลักการเฟือง กับโซ่ แต่สายพานจะรับการสั่นสะเทือนได้ดี ขณะใช้งานไม่มีเสียงดัง และยังสามารถส่งกำลังเพื่อ เปลี่ยนทิศทางได้ด้วย หรือใช้เพื่อเป็นส่วนรองรับวัสดุสิ่งของต่าง ๆ ทำให้วัสดุขนถ่ายที่อยู่บน สายพานนั้นเคลื่อนที่ตามสายพานไปด้วยนั่นเอง

สายพานทำหน้าที่อะไร

สายพานมีหน้าที่หลัก 2 ประเภท คือ สายพานส่งกำลัง (Power Transmission Belt) และ สายพานลำเลียง (Conveyor Belt) ดังข้อมูลตามนี้

สายพานส่งกำลัง (Power Transmission Belt)

สายพานชนิดนี้จะนิยมใช้อยู่ในเครื่องจักรกล โดยทำหน้าที่หลักๆในการส่งกำลังระหว่างตัวขับ (Driver) และ ตัวตาม (Driven) โดยสายพานจะคล้องไปที่ pulley เพื่อทำให้เครื่องจักรหรือ อุปกรณ์หมุนทำงานไปด้วยกันซึ่งจะแบ่งออกได้อีก 4 ประเภทหลักๆ คือ

1. สายพานกลม (Ropes Belt) / สายพานกลม (Round Belt)

• สายพานกลมมีวัสดุและคุณลักษณะ ที่เป็นแบบโพลียูรีเทน(PU)หรือเทอร์โมพลาสติกยูรีเทน (TPU) ซึ่งมีความยืดหยุ่นสูง ทนการสึกหรอ ทนน้ำมันและสารเคมีได้ดีซึ่งมีขนาด เส้นผ่านศูนย์กลางทั่วไปตั้งแต่ประมาณ 2 มม. ถึง 20 มม. เช่น Shore A ประมาณ 60A ถึง 100A สามารถผลิตแบบวงรอบไม่มีรอยต่อได้หรือแบบที่ตัดแล้วเชื่อมปลายมีพื้นผิวหลายลักษณะ เช่น แบบเรียบหรือแบบหยาบมีพื้นผิวเพิ่มการยึดได้อย่างดี
• สายพานกลมมีลักษณะการใช้งานคือ
• การส่งกำลังเบาและงานที่ต้องการความยืดหยุ่นสูงคือใช้ในงานที่ต้องการแรงบิดต่ำ
• เหมาะสำหรับการส่งกำลังระหว่างเพลาที่มีระยะห่างกันมากและ
• ระบบลำเลียงใช้เป็นส่วนหนึ่งของระบบสายพานลำเลียงในไลน์
• การผลิตเหมาะกับงานที่ต้องการควบคุมทิศทางการเคลื่อนที่ได้ง่าย

และที่สำคัญสายพานกลมใช้ในงานที่ต้องการควบคุมการเคลื่อนที่ จำพวกระบบรางที่ใช้ลำเลียง ของในไลน์การผลิต เนื่องจากตัวมันเองสายมารถรับการบิดหรือหมุนได้ดี ทำให้กำหนัดทิศทางการ เคลื่อนที่ได้ง่าย หรืองานที่ต้องการแรงส่งน้อย ซึ่งจะมีการใช้ส่วนมากในเครื่องจักรบรรจุภัณฑ์ เครื่องถ่ายเอกสาร เครื่องพิมพ์ ฯลฯ

2. สายพานแบน (Flat belt)

สายพานแบนมีวัสดุและคุณลักษณะโพลียูรีเทน (PU), เคลือบผ้าแคนวาส, เมทัลลิกรูปแบบลวดมีความกว้างและความยาวตั้งแต่ 10 มม.ถึง500 มม. หรือมากกว่านั้น รวมถึงความยาวที่ปรับได้ตามระบบความหนา0.5 มม. ถึง 2 มม. หรือมากกว่านั้นในงานหนักพื้นผิวเช่นผิวเรียบและผิวหยาบเพื่อเพิ่มการยึดแบบมีช่อง ลวดเปิด สำหรับงานที่ต้องการการระบายอากาศ อุณหภูมิใช้งานสภาพแวดล้อม มีรุ่นที่รองรับอุณหภูมิ −20 °C ถึง 80 °C หรือมากกว่านั้นในงานพิเศษ  ความยืดหยุ่นหรือการดัดโค้งแม้จะเป็นสายพานแบน แต่ในงานบางประเภทต้องเลือกวัสดุที่ให้การดัดโค้งได้ดีหรือใช้งานบนลูกกลิ้ง พูลเล่ย์เล็กการ ติดตั้งต้องตรวจสอบความตึงการติดตั้งให้ เหมาะสมเพื่อหลีกเลี่ยงการลื่นหรือการสึกหรอ

และที่สำคัญสายพานแบนสามารถส่งกำลังออกไปได้ดีแม้ระยะห่างระหว่างตัวมู่เล่ย์ค่อนข้างไกลเหมาะ กับการงานที่ต้องการพลังงานต่ำและความเร็วรอบสูง

3. สายพานวี (V belt)

• สายพานวีมีวัสดุและคุณลักษณะ แกนแรงดึงเป็นโพลีเอสเตอร์และเป็นวัสดุเสริมความ แข็งแรง, ผิวเป็นยางธรรมชาติ มีทรง V ความกว้างด้านบนและความสูงแตกต่างตาม มาตรฐานใช้งานระหว่าง ‑55 °C ถึง +70 °C ได้ มีมาตรฐานด้านมิติและการใช้งาน เช่น DIN 2215 และ SO 4184

• สายพานวีมีลักษณะการใช้งานคือ สายพานวีเป็นที่นิยมอย่างมากในเครื่องจักรกลโรงงานอุตสาหกรรมและยานยนต์ที่ต้องการแรงขับสูง และระยะห่างของเพลาไม่ไกลมากนัก เช่น:ปั๊มน้ำ, ปั๊มลม เครื่องกลึง, เครื่องจักรในโรงงาน

และที่สำคัญหน้าตัดสายพานเป็นรูปตัว V เข้ากับร่องของมู่เล่ย์ทำให้หน้าสัมผัสในการส่งกำลังเยอะ กว่าแบบอื่นเหมาะสมกับเครื่องจักรที่รอบไม่สูงมากนัก จึงเป็นที่นิยมใช้ในเครื่องจักรกลในโรงงาน อุตสาหกรรมที่ต้องการแรงส่งสูง

4. สายพานไทม์มิ่ง (Timing belt)

• สายพานมีวัสดุและคุณลักษณะ ทำจากยางสังเคราะห์ หรือโพลียูรีเทน (PU) และมีการเสริมความแข็งแรงด้วยเส้นใยรับแรงดึงที่อยู่ภายใน (เช่น ไฟเบอร์กลาส, เหล็กกล้า หรือเคฟล่าร์) เพื่อเพิ่มความทนทานต่อแรงดึงและป้องกันการยืดตัว หน้าตัดของสายพานไทม์มิ่งมีฟันเฟืองตลอดความยาวของสายพาน ส่วนใหญ่มีหน้าตัดเป็นรูปสี่เหลี่ยมคางหมูหรือรูปแบบอื่น ๆ ส่วนการส่งกำลังไม่ได้อาศัยแรงเสียดทานเป็นหลัก แต่ใช้หลักการ ขบกันระหว่างฟันของสายพานกับร่องของล้อสายพานไทม์มิ่ง คล้ายกับการทำงานของฟันเฟือง
• สายพานไทม์มิ่งมีลักษณะการใช้งานคือ ในอุตสาหกรรมใช้สำหรับเครื่องจักรที่ต้องการการส่งกำลังหรือการเคลื่อนที่ที่แม่นยำ   ในเครื่องยนต์ใช้ขับไทม์มิ่งของเครื่องยนต์ เพื่อให้วาล์วและลูกสูบทำงานสัมพันธ์กันอย่าง ถูกต้องถ้าสายพานนี้ขาดหรือลื่นอาจเกิดความเสียหายรุนแรงในเครื่องยนต์ได้ 

และที่สำคัญสายพานไทม์มิ่งมีฟันเฟืองตลอดความยาวของสายพาน ลักษณะพื้นที่หน้าตัดเป็นรูป สี่เหลียมคางหมู สายพานชนิดนี้สามารถงอตัวได้ดี จะขับกับ Pulley ที่มีฟันเป็นไทม์มิ่งเหมือนกัน ทำให้เกิดการขบกันเหมือนฟันเฟือง จึงไม่เกิดการลื่นไถลขณะส่งกำลัง สามารถใช้เป็นตัวส่งกำลัง งานในเครื่องยนต์, พัดลมอุตสาหกรรม ต่างๆ หรือในเครื่องจักรที่ต้องการการสูญเสียงในการส่ง กำลังน้อยๆ

สายพานลำเลียง (Conveyor belt)

สายพานลำเลียง (Conveyor Belt) คืออุปกรณ์ที่ใช้ในระบบขนถ่ายวัสดุ (Material Handling System) ทำหน้าที่ ขนย้ายวัสดุหรือสินค้า จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง อย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพ โดยใช้มอเตอร์เป็นตัวขับเคลื่อนให้สายพานเคลื่อนที่

หลักการหรือองค์ประกอบ
ระบบสายพานลำเลียงทำงานโดยการใช้ สายพาน ซึ่งเป็นวัสดุที่มีความยืดหยุ่นและแข็งแรงวางพาดอยู่บน ลูกกลิ้ง (Rollers) หรือ แคร่รองรับ (Idlers) เมื่อมอเตอร์ขับเคลื่อน ลูกกลิ้งขับ (Drive Pulley) จะทำให้สายพานหมุนวนไปเรื่อย ๆ เพื่อขนส่งวัสดุที่วางอยู่บนสายพาน

องค์ประกอบหลัก

1. สายพาน (Belt) ส่วนที่รองรับและเคลื่อนที่ไปพร้อมกับวัสดุ

2. ลูกกลิ้ง/พูลเลย์ (Pulleys/Rollers)

• ลูกกลิ้งขับ (Drive Pulley) ทำหน้าที่ส่งกำลังจากมอเตอร์ไปหมุนสายพาน
• ลูกกลิ้งตาม (Tail Pulley) ทำหน้าที่รองรับสายพานอีกด้าน
• ลูกกลิ้งรองรับ (Idlers/Rollers) ติดตั้งอยู่ใต้สายพานเพื่อรองรับน้ำหนักของวัสดุที่ลำเลียง

3. โครงสร้าง (Frame/Structure) โครงสร้างที่แข็งแรงเพื่อรองรับระบบทั้งหมด

ประเภทและการใช้งาน
สายพานลำเลียงมีความหลากหลายมากขึ้นอยู่กับวัสดุที่ใช้ทำสายพานและลักษณะการใช้งาน

ประเภท	วัสดุหลัก	คุณสมบัติเด่น	การใช้งานที่เหมาะสม
PVC Belt (พีวีซี)	Polyvinyl Chloride	ราคาประหยัด ทนต่อกรดอ่อน/ด่างอ่อน	ทนความร้อนสูง–เย็นจัด ทนน้ำมัน
PU Belt (พียู)	Polyurethane	ราคาประหยัด ทนต่อกรดอ่อน/ด่างอ่อน	อุตสาหกรรมอาหาร (อาหารเปียก อาหารมัน), ยา, เครื่องสำอาง
Rubber Belt (ยางดำ)	ยาง	ทนต่อแรงดึง การสึกกร่อน และแรงกระแทกสูง	อุตสาหกรรมหนัก, โรงโม่หิน, เหมืองแร่, วัสดุขนาดใหญ่
Modular Belt	พลาสติกชนิดพิเศษ	แข็งแรง ทนการกัดกร่อน วิ่งแนวโค้งได้ด้วยโซ่เส้นเดียว	อุตสาหกรรมอาหาร, เครื่องดื่ม, การลำเลียงที่ต้องการความสะอาด
Wire Mesh Belt	ลวดโลหะ (สแตนเลส/เหล็ก)	ทนความร้อนสูง–เย็นจัด ทนน้ำมัน	เตาอบ, ระบบแช่แข็ง, การล้าง อบแห้งในอุตสาหกรรมอาหาร

แบรนด์สายพานที่นิยมใช้กันในท้องตลาด

ขาย สายพาน ราคาถูก

ข้อดีของการซื้อ สายพาน กับบริษัทนอร์ทพาวเวอร์

ลูกค้าจะได้สินค้าของแท้ ตรงตามโมลเดลที่ต้องการคุ้มค่าในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและ ลดต้นทุนการดำเนินงานในโรงงานของลูกค้า หากสนใจในการสั่งชื้อ สายพาน สามารถเช็คราคาล่าสุดที่ตรงใจและตรงต่อการนำไปใช้งานคุ้มค่ากับงบประมาณโดยการแอดไลน์ได้ที่นี่เลย @northpower หรือ คลิกสอบถามแอดมิน ที่คอยบริการให้ข้อมูลสินค้าช่วยเทียบสเปคสินค้าตั้งแต่ 8:00 - 17:00 แอดได้เลย อย่ารอช้า