ยันศูนย์ คืออะไร และ ทำหน้าที่อะไร?

ยันศูนย์คืออะไร

ยันศูนย์ (Lathe Centers) หรือ ยันศูนย์เครื่องกลึง เป็นชิ้นส่วนหนึ่งของเครื่องกลึง ที่ทำหน้าที่ประคองชิ้นงานกลึงที่มีความยาว และการยึดชิ้นงานให้อยู่จุดศูนย์กลางของงาน เพื่อให้การกลึง เจาะ คว้าน และการขึ้นรูปชิ้นงานนั้นมีความแม่นยำมากขึ้น การใช้ยันศูนย์นั้นจะต้องเจาะชิ้นงานด้วยอุปกรณ์อื่นก่อน เช่น การใช้ดอกนำศูนย์เจาะเพื่อเป็นศูนย์ในการจับยึดชิ้นงาน

ยันศูนย์มีกี่ชนิด ?

ยันศูนย์เครื่องกลึงนั้นมี 2 ชนิด คือ ยันศูนย์ตาย (Dead cente) และยันศูนย์เป็น (Live center)

ยันศูนย์ตาย (Dead center)

ยันศูนย์ตาย คือ ยันศูนย์ชนิดที่จะอยู่ที่แท่นท้ายเครื่อง และไม่หมุนไปพร้อมกับชิ้นงาน ใช้สําหรับงานที่ต้องการปาดหน้าให้เรียบตลอดถึงรูจุดศูนย์กลาง หรือชิ้นงานขนาดเล็ก

ยันศูนย์เป็น (Live center)

ยันศูนย์เป็น คือ ยันศูนย์ที่จะหมุนไปพร้อมกับงาน ปกติจะอยู่ที่เพลาหัวเครื่องถ้าอยู่ที่ท้ายเครื่องจะต้องเป็นชนิดที่ทําให้หมุนได้

ประโยชน์ของยันศูนย์

การขึ้นรูปงานโดยอาศัยรูปแบบการกัด เซาะ ไส กลึง ปาด ปลอก หรือ CNC ซึ่งอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ตัดจะยึดอยู่กับที่ แต่ตัวชิ้นงานที่ต้องการตัดจะหมุน ซึ่งจะมีแรงจากการตัด (cutting force) ที่กระทำต่อชิ้นงาน ดังนั้น การมียันศูนย์ช่วยประคอง จะมีประโยชน์ดังนี้

• จับชิ้นงานไม่ให้แกว่ง หรือ เหวี่ยงหนีศูนย์
• จับชิ้นงานให้อยู่ตรงกลาง ลดการตัดผิดพลาด
• ชิ้นงานมีพื้นผิวสมอกัน
• ชิ้นงานมีขนาดตามที่ออกแบบไว้
• ชิ้นงานจะไม่หลุดออกจากหัวจับ ป้องกันการเกิดอันตรายได้