โซ่ลำเลียงคืออะไร และมีกี่ชนิด ?

โซ่ลำเลียง Chain Conveyor คืออะไร

โซ่ลำเลียงคือ Chain Conveyor หรือ โซ่คอนเวเยอร์ ชุดโซ่ที่ได้รับการออกแบบมาเป็นพิเศษเพื่อใช้ในการเคลื่อนย้ายหรือขนส่งวัสดุ สินค้า หรือชิ้นงานต่างๆ จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งอย่างต่อเนื่องในระยะทางที่กำหนด โดยเป็นส่วนประกอบสำคัญของระบบสายพานลำเลียง (Conveyor System) โซ่ลำเลียงจะทำหน้าที่เป็นองค์ประกอบในการดึงหรือดันพาหนะที่บรรทุกสิ่งของ หรือบางครั้งตัวโซ่เองก็ทำหน้าที่เป็นพื้นผิวสำหรับลำเลียงสินค้าโดยตรง โดยทั่วไป โซ่ลำเลียงจะประกอบด้วยข้อต่อ (Links) และหมุด (Pins) ที่เชื่อมต่อกันเป็นเส้นยาว มีความแข็งแรงทนทานสูง สามารถรับน้ำหนักและทนต่อแรงดึงได้ดีเยี่ยม เพื่อให้เหมาะกับการใช้งานในสภาพแวดล้อมและอุตสาหกรรมที่หลากหลาย

โครงสร้างของโซ่ลําเลียง

โครงสร้างของโซ่ลำเลียง จะช่วยให้เรามองเห็นถึงความแข็งแรงทนทาน กลไกการทำงาน และเหตุผลที่โซ่แต่ละประเภทมีความเหมาะสมกับงานที่แตกต่างกันโดยพื้นฐานแล้ว โซ่ลำเลียงทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นแบบแกนตันหรือแกนกลวง ล้วนประกอบขึ้นจากส่วนประกอบหลักที่เชื่อมโยงกันอย่างเป็นระบบ เพื่อสร้างการเคลื่อนที่และส่งผ่านแรงขับเคลื่อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

• Link Plate ทำด้วยแผ่นเหล็กแบนปั๊มหรือตัดขึ้นรูป พร้อมรูให้ระยะอย่างถูกต้องตามที่ออกแบบไว้ มี 2 แบบคือ Inner Plate กับ Outer Plate ทำหน้าที่รับแรงดึงในแนวทางการเคลื่อนที่ของโซ่ และรับแรงกดจากน้ำหนักที่บรรทุกด้วย
• Roller หรือ ลูกกลิ้ง เป็นเหล็กหล่อหรือเคลือบผิวแข็งเพื่อให้แข็งแรงยิ่งขึ้น ทำหน้าที่รับแรงดึงในแนวทางเคลื่อนที่ของโซ่
• Bush เป็นโลหะกระบอกกลวง มีคุณสมบัติแข็งแรง ทนทานต่อการสึกหรอสูง ทำด้วยเหล็กชุบแข็ง ทำหน้าที่หลักเป็นตัวรับแรงขณะที่ลูกกลิ้งหมุน
• Pin หรือ สลัก ทำจากเหล็กคาร์บอน มีความแข็งแรง ทำหน้าที่ยึด Inner Plate และ Outer Plate เอาไว้ และเป็นตัวรับแรงดึงในแนวราบตามการเคลื่อนที่ของโซ่และแรงกดจากน้ำหนักบรรทุกในแนวดิ่ง
• T-Pin หรือ สลักล็อค ทำจากเหล็กคาร์บอน มหน้าที่ยึดกับ Pin โดยการสอดเข้าไปในรูของ Pin แล้วทำการงอ T-Pin
• Attchment มีไว้สำหรับเป็นตัวยึดกับของต่างๆกับตัวโซ่

การเชื่อมต่อและทำงานร่วมกัน

ส่วนประกอบทั้งหมดนี้จะถูกประกอบเข้าด้วยกันเป็นข้อโซ่ โดยเพลทด้านในจะสวมเข้ากับบุช และหมุดจะสอดผ่านบุชและยึดด้วยเพลทด้านนอก จากนั้นข้อโซ่แต่ละข้อจะถูกเชื่อมต่อกันด้วยหมุดอีกชุดหนึ่ง สร้างเป็นโซ่ที่มีความยาวตามต้องการ ซึ่งสามารถโค้งงอและเคลื่อนที่ได้อย่างต่อเนื่อง

เมื่อโซ่ลำเลียงทำงาน เฟืองโซ่ (Sprocket) จะทำหน้าที่จับฟันเข้ากับลูกกลิ้ง (หรือบุชในกรณีที่ไม่มีลูกกลิ้ง) แล้วขับเคลื่อนโซ่ให้เคลื่อนที่ไปข้างหน้า ส่งผลให้วัสดุหรือชิ้นงานที่อยู่บนระบบลำเลียงเคลื่อนที่ตามไปด้วย

บทสรุปความสำคัญของโครงสร้าง

โครงสร้างที่แข็งแกร่งและแม่นยำของโซ่ลำเลียง เป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้โซ่สามารถ:

• รับแรงดึงและแรงกระแทก: มั่นใจได้ว่าโซ่จะไม่ขาดหรือเสียหายระหว่างการลำเลียง
• ลดแรงเสียดทานและการสึกหรอ: ยืดอายุการใช้งานของโซ่และระบบโดยรวม
• ทำงานได้อย่างราบรื่นและต่อเนื่อง: ทำให้กระบวนการผลิตไม่สะดุด
• ปรับให้เข้ากับการใช้งานเฉพาะทาง: ด้วยการปรับเปลี่ยนรูปแบบของหมุด (ตัน/กลวง) หรือการเพิ่ม Attachment ต่างๆ

ชนิดของโซ่ลำเลียง (Type of conveyor Chain)

ชนิดของโซ่ลำเลียง เจาะลึกตามลักษณะแกนโซ่ – แกนตัน vs. แกนกลวง

การเลือกชนิดของโซ่มาใช้งาน สิ่งที่สำคัญในการพิจารณาคือลักษณะของโซ่เพราะโซ่ต่างชนิดที่มีความสามารถรับแรงดึงได้เท่ากันไม่ได้หมายความว่าจะเหมาะสมกับงานงานแบบเดียวกัน หากพิจารณาที่ลักษณะของแกนโซ่ (Bearing Unit) โซ่จำแนกออกเป็น 2 รูปแบบคือแบบแกนตัน (Solid Pin) และโซ่แบบแกนกลวง (Hollow pin)

1.Solid Bearing Pin Chain (โซ่แบบแกนตัน)

โซ่แบบแกนตันเป็นข้อโซ่ที่มีความแข็งแรง ใช้งานหนัก ทนต่อการฉุดกระชาก ทนต่อการสึกหรอและทนต่อการเสียหายได้ดี สามารถรับน้ำหนักได้สูง รับน้ำหนักจากวัสดุตกกระทบบนโซ่ได้ดี ใช้งานในความเร็วสูงได้ดีมากกว่าโซ่แบบแกนกลวงมีค่าบำรุงรักษาต่ำและการหล่อลื่นทำภายในโซ่ได้ จึงเหมาะสมสำหรับการขนถ่ายในระยะทางยาว (Long Conveyor) หรือในกรณีโซ่มีแรงเสียดทานสูงที่ต้องเสียดสีตลอดแนวกับเส้นทางวิ่ง

2.Hollow bearing pin chain (โซ่แบบแกนกลวง)

โซ่แบบแกนกลวงมีข้อดีคือสามารถติดตั้งอุปกรณ์ยึด(Attachment) ได้ง่ายเพราะสามารถร้อยเข้ากับรูข้อโซ่ได้ โดยไม่ต้องดัดแปลงใดๆที่โซ่ มีน้ำหนักน้อยทนอุณหภูมิได้สูง การระบายความร้อนดี การหล่อลื่นโซ่สามารถป้ายสารหล่อลื่นติดไว้ที่ทาง (ราง) ที่โซ่วิ่งได้

สรุปและข้อควรพิจารณาในการเลือก

การเลือกโซ่ลำเลียงที่เหมาะสมนั้น นอกเหนือจากการพิจารณาความสามารถในการรับแรงดึง (Tensile Strength) และประเภทการใช้งานทั่วไปแล้ว การทำความเข้าใจถึงลักษณะของแกนโซ่ (Solid Pin vs. Hollow Pin) จะช่วยให้คุณตัดสินใจได้แม่นยำยิ่งขึ้น

• หากงานของคุณเน้น ความแข็งแรงสูงสุด, การรับน้ำหนักมาก, ทนทานต่อการฉุดกระชากสูง, และความเร็วในการวิ่งที่สูง โดยไม่จำเป็นต้องติดตั้งอุปกรณ์เสริมบ่อยครั้ง โซ่แบบแกนตัน (Solid Pin Chain) คือตัวเลือกที่เหมาะสมที่สุด
• หากงานของคุณต้องการ ความยืดหยุ่นในการติดตั้งอุปกรณ์เสริมเฉพาะทาง, น้ำหนักโซ่ที่เบาลง, และความสามารถในการปรับเปลี่ยนรูปแบบการลำเลียงได้ง่าย โซ่แบบแกนกลวง (Hollow Pin Chain) จะตอบโจทย์คุณได้ดีกว่า

การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านโซ่ลำเลียงและพิจารณาสภาพแวดล้อมการทำงาน รวมถึงความต้องการเฉพาะของระบบลำเลียงของคุณอย่างละเอียด จะนำไปสู่การเลือกชนิดของโซ่ลำเลียงที่ถูกต้อง เพื่อประสิทธิภาพสูงสุดและอายุการใช้งานที่ยาวนาน

โซ่ลำเลียงสามารถแบ่งออกเป็นหมวดหมู่ใหญ่ๆ และมีชนิดย่อยๆ ที่มีคุณสมบัติและลักษณะเฉพาะตัวดังนี้

โซ่ลำเลียงผลิตจากวัสดุอะไร? เลือกวัสดุให้เหมาะสมกับงาน

โซ่ลำเลียง (Conveyor Chain) เป็นส่วนประกอบสำคัญที่ต้องทนทานต่อแรงดึง แรงเสียดทาน การสึกหรอ และบางครั้งอาจต้องทนต่อสภาพแวดล้อมที่รุนแรง ดังนั้น การเลือกใช้วัสดุในการผลิตโซ่ลำเลียงจึงเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพ อายุการใช้งาน และความเหมาะสมกับประเภทงาน วัสดุที่ใช้ในการผลิตโซ่ลำเลียงมีหลากหลาย ขึ้นอยู่กับความต้องการใช้งาน

เหล็กกล้าคาร์บอน (Carbon Steel)

คุณสมบัติ: เป็นวัสดุที่ใช้กันอย่างแพร่หลายที่สุดในการผลิตโซ่ลำเลียงทั่วไป เนื่องจากมีความแข็งแรงสูง ทนทานต่อแรงดึงและแรงกระแทกได้ดี และมีราคาไม่แพง

การใช้งาน: โซ่ลูกกลิ้งมาตรฐาน (Standard Roller Chains), โซ่บุช (Bush Chains), โซ่ลำเลียงสำหรับงานหนัก (Heavy Duty Chains) ส่วนใหญ่จะผลิตจากเหล็กกล้าคาร์บอน

ข้อจำกัด: มีโอกาสเกิดสนิมได้ง่ายหากสัมผัสกับความชื้นหรือสารเคมี

เหล็กกล้าอัลลอย (Alloy Steel)

คุณสมบัติ: เป็นเหล็กกล้าที่มีการผสมธาตุอื่นๆ เพิ่มเติม (เช่น โครเมียม, โมลิบดีนัม, นิกเกิล) เพื่อเพิ่มคุณสมบัติให้ดียิ่งขึ้น เช่น เพิ่มความแข็งแรง, ความแข็ง, ความทนทานต่อการสึกหรอ, หรือความทนทานต่ออุณหภูมิสูง

การใช้งาน: โซ่ลำเลียงที่ต้องรับโหลดสูงเป็นพิเศษ, โซ่สำหรับงานหนักมาก, หรือโซ่ที่ใช้งานในสภาพแวดล้อมที่ต้องการความทนทานเป็นพิเศษ

ข้อจำกัด: ราคาสูงกว่าเหล็กกล้าคาร์บอน

สเตนเลสสตีล (Stainless Steel)

คุณสมบัติ: เป็นเหล็กกล้าที่มีโครเมียมเป็นส่วนประกอบหลักอย่างน้อย 10.5% ทำให้เกิดชั้นฟิล์มโครเมียมออกไซด์ป้องกันการกัดกร่อนและสนิมได้ดีเยี่ยม นอกจากนี้ยังทนทานต่อสารเคมีบางชนิดและอุณหภูมิสูง-ต่ำได้ดี

การใช้งาน: จำเป็นอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมที่ต้องการสุขอนามัยสูงและทนทานต่อการกัดกร่อน เช่น อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม, ยา, เคมีภัณฑ์, หรือในห้องเย็นและสภาพแวดล้อมที่มีความชื้นสูง

ประเภทที่นิยม: สเตนเลสสตีลเกรด 304 และ 316 เป็นที่นิยมใช้ในการผลิตโซ่ลำเลียง (316 มีความทนทานต่อการกัดกร่อนจากคลอไรด์ได้ดีกว่า 304)

ข้อจำกัด: มีราคาสูงกว่าเหล็กกล้าคาร์บอนและเหล็กกล้าอัลลอยบางชนิด อาจมีความแข็งแรงเชิงกลที่แตกต่างกันไปตามเกรด

พลาสติกวิศวกรรม (Engineering Plastics)

คุณสมบัติ: วัสดุเช่น Acetal (POM), Polypropylene (PP), หรือ Nylon มีน้ำหนักเบา, ไม่เป็นสนิม, ทนทานต่อสารเคมีได้ดีเยี่ยม, มีค่าสัมประสิทธิ์แรงเสียดทานต่ำ, ลดเสียงรบกวนในการทำงาน และทำความสะอาดง่าย

การใช้งาน: โซ่ลำเลียงแบบแผ่น (Slat Chains/Table Top Chains), โซ่ลำเลียงแบบโมดูลาร์ (Modular Chains), โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม, ยา, บรรจุภัณฑ์, อิเล็กทรอนิกส์ ที่ต้องการความสะอาดสูง ไม่นำไฟฟ้า หรือลดการสึกหรอของสินค้าที่ลำเลียง

ข้อจำกัด: ความแข็งแรงและทนทานต่อแรงดึงไม่สูงเท่าโซ่โลหะ ไม่เหมาะสำหรับงานหนักมาก หรืออุณหภูมิที่สูงมาก (ขึ้นอยู่กับชนิดของพลาสติก)

การเลือกวัสดุโซ่ลำเลียงที่เหมาะสมการเลือกวัสดุที่ถูกต้องจะช่วยให้โซ่ลำเลียงของคุณมีประสิทธิภาพสูงสุด อายุการใช้งานยาวนาน

• สภาพแวดล้อมการทำงาน: มีความชื้นสูง, สัมผัสกับน้ำหรือสารเคมี, อุณหภูมิสูง/ต่ำมากน้อยเพียงใด
• ประเภทของวัสดุที่ลำเลียง: มีฤทธิ์กัดกร่อนหรือไม่, มีอุณหภูมิสูง/ต่ำ, น้ำหนักเบาหรือหนัก
• ข้อกำหนดด้านสุขอนามัย: ต้องเป็น Food Grade หรือ Pharmaceutical Grade หรือไม่
• งบประมาณ: วัสดุแต่ละชนิดมีต้นทุนที่แตกต่างกัน

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับโซ่ลำเลียง

จากข้อความข้างต้น ทำให้ทราบถึงข้อมูลเกี่ยวกับโซ่ลำเลียงเช่น โซ่ลำเลียงคืออะไร โครงสร้างของโซ่ลำเลียง ประเภทของโซ่ลำเลียง วัสดุที่ใช้ผลิตโซ่ลำเลียง การเข้าใจโครงสร้าง และการใช้งานของโซ่ลำเลียงอย่างครบถ้วน ช่วยให้สามารถออกแบบระบบลำเลียงได้ตรงตามความต้องการ, ลดต้นทุนระยะยาว, เพิ่มความต่อเนื่องในการผลิต, และ ยืดอายุการใช้งานของระบบ ได้อย่างคุ้มค่า

หากสนใจในการสั่งชื้อสินค้าโซ่ส่งกำลัง หรือ โซ่ลำเลียง สามารถเช็คราคาล่าสุดที่ตรงใจและตรงต่อการนำไปใช้งานคุ้มค่ากับงบประมาณโดยการแอดไลน์ได้ที่นี่เลย @northpower หรือ คลิกสอบถามแอดมิน ที่คอยบริการให้ข้อมูลสินค้าช่วยเทียบสเปคสินค้าตั้งแต่ 8:00 - 17:00