โกลบวาล์ว (Globe Valve) คืออะไร และทำงานยังไง

โกลบวาล์ว (Globe Valve) คือ ?

โกลบวาล์ว คือ วาล์วที่สามารถปรับปริมาณของของเหลวภายในระบบได้ตามต้องการ แต่ไม่เหมาะใช้กับแรงดันต่ำๆ เพราะโครงสร้างมีการทำให้มีการเปลี่ยนทิศทางการไหล โกลบวาล์วเหมาะกับงานที่ต้องมีการเปิดปิดวาล์วหลายครั้ง เพราะมีความคงทนสูง

โกลบวาล์ว ทำงานยังไง ?

ลักษณะการทำงาน คือ สามารถหมุนเปิดหรือปิดวาล์วซึ่งจะทำให้ลิ้นวาล์วเลื่อนขึ้นหรือลงในทิศทางที่เข้าหาบ่าวาล์ว ของเหลวที่ไหลผ่านตัววาล์วจะมีการหักเลี้ยวหลายครั้งทำให้แรงดันของของเหลวลดลง ทำให้สามารถควบคุมปริมาณการไหลได้

ส่วนประกอบ โกลบวาล์ว

  • Body คือ ตัววาล์ว หรือปลอกด้านนอกของวาล์ว
  • Disc เป็นสิ่งกีดขวางสามารถเคลื่อนไหวได้ภายใน Body เพื่อปรับให้การไหลหยุดนิ่งหรือควบคุมการไหล
  • Bonnet เป็นส่วนของปลอกหุ้มที่ Stem ทำหน้าที่เป็นตัวกั้น และปิดผนึก Stem หรือเป็นฝาครอบตัววาล์ว โดยทั่วไปแล้ว Bonnet จะขันสกรูหรือยึดเข้ากับ Body
  • Handle เป็นที่จับใช้ เพื่อควบคุมวาล์วด้วยตนเองจากภายนอกตัววาล์ว
  • Gaskets คือ ประเก็น หรือ ซีลประเภทหนึ่ง ที่เติมช่องว่างระหว่างพื้นผิว ตั้งแต่สองพื้นผิวขึ้นไปให้แน่นเต็มพื้นที่เพื่อป้องกันการรั่วไหลของก๊าซหรือของเหลวจากวาล์ว ภายใต้การบีบอัด
  • Port เป็นทางเดินที่ให้ของไหลผ่านวาล์ว ถูกกีดขวางโดย Disc เพื่อควบคุมการไหล วาล์วส่วนใหญ่มี 2 พอร์ต หรือมีมากกว่า 2 พอร์ตก็ได้

โกลบวาล์วมีกี่แบบ

ชนิดของโกลบวาล์ว มีทั้งหมด 2 ชนิดหลักๆ และจะแยกย่อยลงไปตามแต่ละประเภท

1. Single Port Globe Valve

ชนิดของ Single Port Globe Valve จะแบ่งได้อีกสามประเภท ตามลักษณะของตัว Disc

1.1 คอมโพซิชั่น ดิสค์ (Composition Disc)

  • วัสดุที่ใช้ทำจะเป็น ยาง, ไฟเบอร์ หรือ วัสดุผสมต่างๆ
  • นิยมใช้กับงานประเภท น้ำร้อน, น้ำเย็น, กรด, ด่าง
  • ทนต่อการกัดกร่อนของสารเคมี
  • ไม่ค่อยต้านการไหล

1.2 คอนเวนชั่นแนล ดิสค์ (Conventional Disc)

  • วัสดุที่ใช้ทำจะเป็น เหล็กชุบ, แสตนเลส, บราช, เสตนไลท์
  • แข็งแรง เปิด-ปิดง่าย
  • ปิดได้แน่นโอกาสรั่วมีน้อย
  • นิยมใช้สำหรับงานที่มีอุณหภูมิสูงๆ หน้าวาล์ว บริเวณ Disc และ Seat จะเชื่อมพอกด้วยลวดโลหะแข็งพิเศษเสตลไลท์ (Satellite) ส่วน Body จะเป็นวัสดุแสตนเลสสตีล (Stainless Steel)
  • ควบคุมการไหลได้ดีพอสมควร

1.3 เทเปอร์ ปลั๊ก (Taper plug) หรือ นีดเดอล์ วาล์ว (Needle Valve)

  • วัสดุที่ใช้ทำ พวกเหล็กชุบ, เหล็ก Satellite, เหล็ก Stainless
  • พื้นที่กันรั่ว (Seal) มีมาก
  • นิยมใช้กับประเภท งานปรับชนิดละเอียด งานความดันสูงแต่ปริมาณการไหลต่ำ และงานควบคุมการไหลที่ต้องการความแน่นอนสูง

2. Double-Port Globe Valve

  • วาล์วชนิดนี้จะมี Seat 2 ชุด เพื่อไม่ให้ Packing ต้องรับความดันสูงขณะปิด
  • การใช้งานวาล์วประเภทนี้ต้องพิถีพิถันสูง เพราะบดยากซ่อมยากและหากปิดแน่นเกินไปอาจทำให้รั่วได้ง่าย วาล์วชนิดนี้จะใช้งานเพื่อเบาหรือปรับควบคุมอย่างเดียวห้ามใช้เป็นวาล์วตัดตอน
  • มีความดันสมดุลระหว่าง Port ทั้ง 2 ดังนั้นวาล์วยิ่งเล็กต้องใช้ Actuator ปรับได้ละเอียด ในกรณีเปลี่ยนรูปร่างของ Plug จะได้สภาพและปริมาณการไหลแตกต่างกันไป
  • ออกแบบให้เปิดได้อย่างรวดเร็ว (Quick Opening) ซึ่งไม่เหมาะสำหรับการเบาหรือปรับ และให้อัตราการไหลเป็นอัตราส่วนตรงกับการเปิด (Linear) แต่กับงานพวกอุณหภูมิและความดันสูง Plug มักจะร้าวได้ง่ายเนื่องจากรูปร่างไม่เหมาะสมจึงเป็นจุดออ่อน