ประแจ คืออะไร และ มีกี่ชนิด ?

ประแจปากตายมีปลายทั้งสองด้านเป็นรูปตัวยู (U) ซึ่งมีขนาดที่ไม่เท่ากัน ในการใช้งานจะต้องระวังอย่าขันแน่นมากเกินไป เพราะจะทำให้สลักเกลียวเสียหายได้ ประแจปากตายไม่ต้องการใช้แรงขัน หรือคลายมากนักเพราะมีด้านที่รับแรงจริง ๆ เพียง 2 ด้าน

ประแจแหวน คือ ประแจที่ใช้กับแรงกดหรือขันมาก ประแจชนิดนี้จับเหลี่ยมของโบลต์และน็อตได้เต็มที่ ดังนั้นจึงใช้แรงดึงและดันได้สูงมาก แต่การใช้งานต้องอยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมจึงจะจับชิ้นงานได้อย่างสมบูรณ์

ประแจรวม หรือ ประแจแหวนข้างปากตาย คือ ประแจที่รวมเอารูปร่างและคุณสมบัติของประแจปากตายและประแหวนเข้าด้วยกันซึ่งด้านหนึ่งเป็นประแจแหวน อีกด้านหนึ่งเป็นประแจปากตาย

ประแจแรงดึงมีชื่อเสียงในการหยิบล็อค แต่สามารถใช้สำหรับการใช้งานอื่นได้ พวกเขาสามารถแข็งหรือยืดหยุ่นได้ขึ้นอยู่กับความหลากหลาย หากคุณเคยเล่นวิดีโอเกมที่คุณเลือกล็อค คุณอาจจำประแจประเภทนี้ได้

ประแจค้อนมีลักษณะสั้นหนา มีปลายบล็อกที่ใช้สำหรับการตีด้วยค้อน เพื่อส่งแรงจำนวนมาก มักใช้เพื่อช่วยกระชับส่วนควบของหน้าแปลน และตัวยึดขนาดใหญ่ นอกจากนี้ยังสามารถใช้ประแจค้อนเพื่อช่วยคลายน็อต และสลักเกลียวที่ติดหรือเป็นสนิมผ่านแรงสูง ประแจสำหรับงานหนักนี้ใช้ในงานโลหะงานประปา หรืองานไฟฟ้าบางประเภท

ประแจแหวนผ่า เป็นประแจปลายเปิดที่มีปลายรูปตัวยูทั้งสองด้านสำหรับจับสลักเกลียวหรือน็อต ประแจนี้มักจะเป็นแบบปลายคู่โดยมีปลายเปิดขนาดแตกต่างกัน โดยทั่วไปแล้วส่วนท้ายสามารถใช้งานได้ที่มุมประมาณ 15 องศา ถึงแกนตามยาวของด้ามจับ ช่วยให้การเคลื่อนไหวในพื้นที่แคบได้มากขึ้นด้วยการพลิกประแจไปมา

ประแจแบบปรับได้เรียกอีกอย่างว่าประแจวงเดือน พวกเขาเป็นหนึ่งในตัวเลือกที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในปัจจุบันเนื่องจากความเก่งกาจ มีลักษณะเป็นเสี้ยวที่ปรับได้ซึ่งมักจะควบคุมโดยสกรูที่คุณหมุน ประแจนี้สามารถทำงานทั้งหมดของประแจแบบอยู่กับที่ ยกเว้นว่าคุณต้องการเพียงอันเดียวแทนที่จะเป็นทั้งชุด

ประแจชนิดนี้ใช้กับสลักเกลียวและน็อตที่ลื่นเกินไปสำหรับประแจทั่วไป ในทางปฏิบัติมักจะหมายถึงใช้ระหว่างการเปลี่ยนถ่ายน้ำมัน อย่างไรก็ตาม อาจใช้ในสถานการณ์อื่นได้เช่นกัน

ประแจหกเหลี่ยม หรือ ประแจแอลเป็นเครื่องมือช่างพื้นฐานที่ใช้สำหรับขันยึดและคลายหัวสกรู น็อต หรือสลักเกลียวต่างๆ ที่เป็นหัวหกเหลี่ยมหรือหลุมหกเหลี่ยม โดยทั่วไปประแจจะมีลักษณะเป็นแท่งเหล็กทรงหกเหลี่ยม ถูกดัดเป็นตัวแอล ปลายทั้งสองฝั่งเป็นหน้าตัดแบบหกเหลี่ยม

ประแจหัวทอร์คมีลักษณะคล้ายกับประแจหกเหลี่ยม ต่ากันตรงหัวที่เป็นหัวดาว ซึ่งใช้งานกับสกรู Torx

หัวประแจปากตาย เป็นซ็อกเก็ตปลายเปิดที่ออกแบบมาเพื่อใช้ในการเข้าถึงพื้นที่แคบและยากต่อการเข้าถึงที่เครื่องมือทั่วไปไม่สามารถเข้าถึงได้ โดยเฉพาะบริเวณรอบๆ ท่อ เช่น สายไฮดรอลิกเป็นต้น สำหรับใช้กับเครื่องมือขับเคลื่อนด้วยการสวมเข้ากับด้ามบล็อกสแควร์ไดรฟ สำหรับงานซ่อมบำรุงต่างๆ เมื่อไม่มีวิธีอื่นในการเข้าถึงตัวยึดได้

เป็นประแจที่ถูกออกแบบให้มีห้วขันที่ขนาดพอดีกับน็อตล้อของรถยนต์ ประแจขันน็อตล้อจะมีลักษณะเป็นแท่งเหล็ก 2 อันไขว้กัน โดยแต่ละปลายของประแจจะมีขนาดพอดีสำหรับขันน็อตในขนาดที่แตกต่างกัน

ประแจถอดกรองน้ำมันเครื่องทำงานร่วมกับซ็อกเก็ตกรองน้ำมันเพื่อให้การเปลี่ยนไส้กรองง่ายและสะดวก ประกอบด้วยสายรัด ช่วยเพิ่มแรงบิดให้คลายเกลียวตัวกรองน้ำมันเครื่องได้ง่าย

ประแจท่อ หรือ ประแจคอม้า เป็นประแจแบบปรับขนาดได้ด้วยการออกแบบรูปตัว F ที่แข็งแรงกว่า ใช้ในงานขันท่อโลหะ หรือข้อต่อที่มีผิวกลม ประแจชนิดนี้ออกแบบให้ฟันของประแจที่หน้าสัมผัสกินเข้าไปในผิวสัมผัสในขณะใช้งาน เพื่อให้จับชิ้นงานได้แน่นหนา จึงไม่เหมาะสำหรับใช้ขันน็อต เพราะจะทำให้หัวน็อตเสียหายได้

ประแจแหวนฟรี คือ ประแจวงล้อที่โครงสร้างการออกแบบให้สามารถปรับทิศทางการขันได้ และสามารถขันและคลายสกรูได้ต่อเนื่องโดยที่ไม่ต้องยกประแจออก

ประแจกระบอก หรือ ประแจบล็อก หรือประแจซ็อกเก็ต เป็นประแจที่มีปากเป็นรูปทรงกระบอก ภายในเป็นเบ้าหกเหลี่ยมที่ใช้สำหรับขันและคลายโบลท์และน็อตตัวเมีย ประแจชนิดนี้เป็นเครื่องมือสำคัญสำหรับงานถอดประกอบชิ้นส่วนเครื่องยนต์อย่างมาก และนิยมใช้งานเป็นชุดประแจที่ประกอบด้วย ด้ามขัน ข้อต่อ และชุดลูกบล็อก เป็นต้น นอกจากนี้ลูกบล็อกยังมีรูปร่าง ขนาด และความยาวที่แตกต่างกันให้เลือกใช้งานอีกด้วย

ประแจปอนด์ เป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับตั้งค่าแรงบิด ค่าทอร์คการไขน็อต หรืออุปกรณ์ยึดต่างๆ เพื่อป้องกันไม่ให้ไขแน่นเกินไป หรือหลวมเกินไป

ประแจชิ้นเดียวนี้มีหัวหยักเป็นรูปตัว C และอาจมีช่องสี่เหลี่ยมและ หรือรูสำหรับติดที่จับวงล้อใช้สำหรับการซ่อม และบำรุงรักษาปืนมีให้เลือกหลายแบบ และโดยปกติจะมีขนาดที่พอดีกับปืนบางประเภท หรือบางรุ่น

ประแจขันก๊อกจะมีร่องเว้นช่วงให้สายส่งน้ำใต้ก็อกเพื่อเพิ่มความสะดวกในการไข ในบางรุ่นก็จะมาพร้อมกับหลอดวัดระดับน้ำในตัว เหมาะสำหรับใช้ในงานไขก๊อกน้ำ สะดืออ่างล่างหน้า หรือขันน็อตในตำแหน่งอื่นๆ ที่ประแจธรรมดาไม่สามารถเข้าถึงได้

เป็นประแจแบบพิเศษที่มีรูเปิดแบบกลม และด้ามจับสองอันคล้ายกับคีมเมื่อวางไว้รอบ ๆ หัวเป้าหมายสามารถบีบที่จับทั้งสองได้ทำให้รูกระชับและจับหัวให้แน่นทำให้เป็นประแจปลายกล่องแบบปรับได้

ประแจกรวยจะบางและเบากว่าประแจปลายเปิดอื่นๆ ส่วนใหญ่ที่ใช้กับจักรยาน ควรใช้เฉพาะสำหรับการปรับโคนหรือสำหรับการใช้งานแรงบิดต่ำ เช่น เบรกตรงกลาง การใช้ประแจกรวยในการใช้งานแรงบิดสูง เช่น การคลายน็อตของเพลานอกอาจทำให้ประแจเสียหายได้ง่าย

ด้ามดายต๊าปเกลียวจับไดย์หกเหลี่ยมหรือไดย์กลมด้วยสกรูยึด เพื่อให้สามารถกลึงเกลียวด้วยมือได้ มีด้ามตรงทั้งสองด้านที่ให้แรงงัดเมื่อหมุนไดย์

ประแจแบนมีช่องเปิดเป็นรูปตัวยูที่ปลายด้านหนึ่ง ได้รับการออกแบบมาโดยเฉพาะสำหรับการถอดคลัตช์พัดลมในรถยนต์

ประแจขันประตูน้ำดับเพลิงถูกออกแบบมาเพื่อใช้กับระบบดับเพลิงเท่านั้น ด้วยเหตุนี้จึงสามารถเปิดก๊อกน้ำได้โดยใช้เครื่องมือเหล่านี้เท่านั้น โดยทั่วไปแล้วปลายจะสามารถปรับได้ และประแจนี้เป็นที่รู้จักกันดีในเรื่องด้ามจับที่ยาวเพื่อให้ผู้ใช้ใช้แรงบิดได้มากขึ้น

ประแจขันแป้นเหยียบ มีช่องรูปตัวยูหนึ่งหรือสองอัน ใช้สำหรับการซ่อมแซมที่เกี่ยวข้องกับคันเหยียบจักรยาน

เป็นคีมที่สามารถขยายขนาดปากได้หลายตำแหน่ง ปากคีมโค้งมน มีร่องฟันบริเวณปากเพื่อช่วยจับชิ้นงานไม่ให้ลื่น

ประแจตะขอ มีแขนที่โค้งคล้ายกับตะขอ หรืออาจมีบานพับเพื่อปรับระดับให้เหมาะกับขนาดของตัวยึดชนิดอื่นๆ ให้การสัมผัสที่แน่นหนา และสามารถขันได้อย่างรวดเร็วโดยไม่ทำลายพื้นผิวของชิ้นงาน เหมาะสำหรับการยึดและถอดน็อตทรงกลมและน็อตแบริ่ง

ประแจกระบอกหัวเทียน เป็นเครื่องมือใช้เฉพาะถอดหรือประกอบหัวเทียนเท่านั้น ด้านในประแจจะมีแม่เหล็กหรือยางใช้ยึดหัวเทียนให้อยู่คงที่เพื่อป้องกันหัวเทียนหลุดออกขณะถอดหรือประกอบ ประแจกระบอกแบบนี้มีหลายขนาด ดังนั้นในการใช้ควรเลือกให้เหมาะสมกับขนาดหัวเทียน

ประแจขันหัวซี่ลวดมีขนาดเล็กถูกออกแบบมาเพื่อรักษาซี่ล้อลวด ปลายด้านหนึ่งมีช่องที่พอดีกับซี่ล้อในขณะที่ปลายอีกด้านมีหัวไดรฟ์ที่พอดีกับน็อตหัวนม เนื่องจากขนาด และรูปร่างประแจนี้สามารถหมุนเป็นวงกลมได้โดยไม่ต้องถอดออก

ประแจจับท่อมีสายรัด มีไว้สำหรับการเปลี่ยนไส้กรองน้ำมันจะมียางผ้า หรือแถบโลหะ หรือโซ่คล้องผ่านที่จับ เครื่องมือขันในตัวนี้ทำงานได้ดีที่สุดกับวัตถุทรงกลมที่มันเยิ้ม หรือมันเกินไปสำหรับประแจธรรมดาที่จะจับ

ใช้สำหรับเป็นตัวจับเกลียว ซึ่งที่หนีบจะเปิดขึ้นเพื่อใส่ดอกต๊าปจากนั้นขันให้แน่นเข้ากับด้ามต๊าปเพื่อยึดให้ติดกันและทำการต๊าปเกลียวได้ คุณสมบัติด้ามต๊าปชนิดนี้เหมาะสำหรับใช้กับดอกต๊าปขนาดใหญ่และควรมีพื้นที่ว่างในการหมุนด้ามต๊าป

ส่วนมากใช้เพื่อสะเดาะล็อคแม่กุญแจ โดยทั่วไปแล้วจะมีรูปร่างเหมือนตัว L ยาว

ประแจกระบอกเหลี่ยมกุญแจดรัมมีรูปตัว T พร้อมที่จับแบบแบน ถูกใช้เพื่อปรับแต่งเครื่องเคาะต่างๆเช่นกลอง แป้นดรัมที่มีด้ามจับยาวขึ้นช่วยให้คุณใช้แรงบิดได้มากกว่าด้ามจับที่สั้นกว่า